Nội Dung Bài Viết
Giới thiệu chung về chanh dây
Chanh dây, hay còn gọi là dây mát, chùm bao trứng, chanh leo, có tên khoa học là Passiflora edulis, có nguồn gốc từ các nước Nam Mỹ (Argentina, Paraguay và Brasil).
Quả chanh dây, có tên khoa học là Passiflora edulis (giống chanh dây tím) hoặc Passiflora flavicarpa ( giống Chanh dây vàng), thuộc họ thực vật Passifloraceae. Trong số 500 loài thuộc họ thực vật này, chanh dây nổi bật nhờ đặc tính chữa bệnh nổi bật trong lịch sử.
Đây là loài trái cây khá đặc biệt, có vị chua thanh nhẹ, thường được trồng ở những khu vực Nhiệt đới và cận nhiệt đới. chanh dây được du nhập vào Việt Nam từ những năm 1900s từ người Pháp. Được trồng phổ biến ở các vùng cao nguyên như Lâm Đồng, Đắk Nông, Đắk Lắk… Ở Việt Nam có 2 loại chanh dây phổ biến là chanh đây Tím và chanh dây Vàng
Giá trị kinh tế.
Hiện nay, giá chanh dây xuất khẩu đang được thu mua ở mức trên 20.000 đồng/kg, chanh loại 1 khoảng 12.000 – 13.000 đồng/kg, chanh múc (loại chanh bị dập vỏ) từ 10.000 – 11.000 đồng/kg. Theo người trồng thì giá đã tăng gấp 3 – 4 lần so với đợt giảm sâu vào giữa năm ngoái.
Giá trị dinh dưỡng
Chanh dây là một loại thực phẩm tốt cho sức khoẻ. Trong 1 quả chanh dây (khoảng 100g) chứa khá nhiều chất dinh dưỡng và nguyên tố vi lượng tốt cho cơ thể.
- Lượng calo: 17,5
- Chất đạm: 0,4 g
- Carbohydrate: 4,2 g
- Chất béo: 0,12 g
- Chất xơ: 1,9 g
- Natri: 5 mg
- Vitamin C: 5,4 mg
- Kali: 62,6 mg
- Magiê: 5,2 mg
- Vitamin A: 11,5 microgam (mcg)
Các kỹ thuật cần thiết khi trồng chanh dây.
Điều kiện trồng Chanh dây
- Chanh dây là cây dễ trồng, không quá yêu cầu về điều kiện môi trường, nên cây chanh dây được trồng ở khắp các tỉnh khác nhau trên cả nước.
- Vùng trồng: Cây chanh dây tím thích hợp trồng ở độ cao trung bình từ 1.000 – 2.000 m so với mực nước biển. Chanh dây vàng thích hợp với vùng nhiệt đới có độ cao trung bình từ 600 m. do đó cây chanh dây tím thường được trồng nhiều ở vùng Tây Nguyên.
- Đất trồng: chanh dây không kén đất trồng, nhưng trồng cây nên chọn đất với đất có thành phần cơ giới nhẹ, thoát nước tốt, vùng đất bằng phăng, ấm áp, ẩm ướt, có tầng canh tác sâu trên 50 cm, độ mùn trên 2%, PH 5,5 – 6.
- Nhiệt độ: Vùng trồng có nhiệt độ thích hợp nhất là từ 20 – 25oC, vùng trồng không có sương muối do đó không thích hợp trồng ở các tỉnh phía Bắc. Dưới 10oC, cây sẽ chết.
- Ánh sáng: Cây ưa cường độ ánh sáng nhẹ nên những nơi có nắng gắt tốt nhất nên sử dụng lưới che nắng.
- Lượng mưa: lượng mưa trung bình từ 1.600 mm/năm, phân bố đều. Giai đoạn sai quả và nuôi quả yêu cầu lượng nước nhiều hơn, tránh thiếu nước quả sẽ bị teo, sần sùi, xấu xí và rụng.
Một số giống chanh dây và phương pháp trồng hiệu quả hiện nay.
Ở Việt Nam phổ biến nhất là 2 giống chanh dây đó là giống Chanh Dây vàng và Chanh Dây tím
Chanh dây vàng
- Đặc điểm giống
Chanh dây vàng là cây có thân leo nhỏ, chiều dài có thể lên đến 10-15m, Chanh dây vàng được trồng chủ yếu ở các khu vực Tây Nguyên & Tây Nam bộ. Ở Việt Nam, chanh dây vàng thường ra hoa vào tháng 2-3 (sau tết) và thu hoạch vào tháng 5-6. Khi chín quả có màu vàng rực rỡ, trong quả có nhiều hạt và mọng nước.
- Năng Suất
Năng suất mùa vụ của chanh dây vàng khi được chăm sóc đúng cách có thể đạt 50-60 tấn/năm.
Hiệu suất của mùa vụ: trên 90%
- Khả năng Kháng bệnh
Chanh dây vàng có khả năng kháng bệnh tốt với các bệnh thông thường trên chanh dây như: đốm nâu, thối rễ, loang dầu.
Chanh dây Tím
- Đặc điểm giống
Chanh dây tím là dây leo thân cỏ, mọc dài đến 6 mét. Ở Việt Nam cây ra hoa tháng 6 đến tháng 7, và kết quả vào tháng 10, 11. Quả dạng hình cầu hoặc hình bầu dục, khi chín trở màu đỏ tía thẫm. Trong quả mọng nước, có nhiều hạt.
- Năng suất
Chanh dây tím, ở điều kiện chăm sóc đúng kỹ thuật có thể đạt khoảng 60 – 70 tấn / ha mỗi năm, cá biệt có những hộ trồng theo tiêu chuẩn có thể đạt 100 tấn / Ha mỗi năm.
Ngoài ra, Chanh dây tím có hiệu suất thu hoạch có thể lên đến 95%, với mô hình trồng chanh dây trong môi trường khép kín trong nhà lưới thì hiệu suất thu hoạch có thể lên đến 100%.
- Khả năng kháng bệnh:
Chanh leo tím được đánh giá là có khả năng kháng các loại bệnh thường gặp như Bệnh đốm nâu, bệnh xám, bệnh thối hạch… tốt hơn so với chanh dây vàng.
Cách trồng chanh dây
Bà con có thể trồng chanh dây bằng cây con hoặc bằng hạt.Trồng bằng cây con cần lưu ý chọn cây khỏe mạnh, không có sâu bệnh, lá tươi phát triển tốt. Chọn cây ươm có chiều cao từ 10 – 12 cm.trồng chanh dây bằng hạt: Cần tiến hành xử lý hạt giống trước khi đem ươm.
- Ngâm hạt giống trong nước ấm 30 – 40oC trong 24 giờ, lọc bỏ các hạt lép, hạt thối.
- sau đó vớt ra, có thể ủ thêm 1 giờ để kích thích hạt nảy mầm. tiếp theo là đem gieo vào bầu cây hoặc chậu nhựa trồng cây gieo có bán kính 15 cm. Phủ lớp đất mỏng che kín hạt để hạt nảy mầm.
- Đặt chậu vào nơi râm mát, có lưới che nắng phủ phía trên và tưới nước thường xuyên.
- Sau 2 – 3 tuần, hạt giống bắt đầu nảy mầm.
- Đến tuần thứ 6, khi cây cao từ 8 – 10 cm thì chọn cây khoẻ và đem ra vườn trồng.
Trồng chanh dây vào mùa nào? Mật độ trồng hợp lý.
Thời vụ trồng chanh dây: Có thể trồng quanh năm. Tuy nhiên thích hợp nhất là cuối tháng 11 và tháng 1 năm sau.Nếu trồng xen canh với các cây khác: Khoảng cách cây cách cây 5 x 5 m, tương đương mật độ 400 cây/ha.Nếu trồng chỉ chanh dây thôi: Khoảng cách cây cách cây 3 x 3 m, tương đương với mật độ 1.000 cây/ha.
Kỹ thuật xử lý đất trồng chanh dây.
Cần chuẩn bị đất trước 1 tháng, làm sạch cỏ dại, tàn dư thực vật, đất được làm nhuyễn, tơi xốp và bằng phẳng, loại bỏ hoàn toàn mầm bệnh và virus gây bệnh cho chanh dây.Đào hố trồng chanh leo có kích thước từ 50cm x 50cm x 50cm.Bón lót: Sử dụng 10 – 20 kg phân chuồng ủ hoai (hoặc có thể thay thế bằng 2 – 3 kg phân hữu cơ vi sinh) + 0,5 kg phân super lân + 0,5 kg vôi bột + 1 thìa canh chế phẩm nấm đối kháng Trichoderma (liều lượng dùng cho 1 hố). Đem phân bón trộn đều với lớp đất mặt và bón ủ xuống hố.
Kỹ thuật làm giàn cho chanh dây.
Để trồng chanh dây ra nhiều trái thì việc làm giàn khá quan trọng nó ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất của chanh dây. Hiện nay đang có 3 dạng giàn khá phổ biến là giàn truyển thống, giàn chữ T cột đôi và giàn cột chữ T cột đơn.
- Kiểu làm giàn truyền thống: Sử dụng cọc tre xen kẽ với cọc betong chắc chắn, cách đều nhau. ở đỉnh cột dùng dây kẽm đan thành lưới ô vuộng cố định dây kẽm vào đầu của cọc tre, cọc betong. Thời gian sử dụng của giàn truyền thống từ 2 – 3 năm.
- Kiểu giàn chữ T cột đôi: Trồng cọc tre thành từng cặp cách nhau 1 m, thanh ngang 2,5 – 3 m. Mỗi đôi cọc cách nhau từ 4 – 4,5 m, mỗi hàng cọc cách nhau 3 m. Sử dụng dây cước nhựa hoặc kẽm 3ly để buộc cố định đầu cột. Dùng dây kẽm 2 ly để nối dài các thanh ngang tạo thành ô cho chanh dây leo lên, khoảng cách giữa các dây là 50 m.
- Kiểu làm cột chữ T cột đơn (giống kiểu giàn của Sachi): Cắm cột với khoảng cách 3m, thanh ngang 1,2 – 1,5 m. Chiều cao của cột khoảng 2m. Cọc chữ T có ưu điểm là dễ kiểm soát sâu bệnh, tất cả các gốc cây đều được hấp thụ ánh sáng mặt trời, cho chất lượng quả tốt.
Kỹ thuật trồng chanh dây.
- Làm đất bón phân vào những cái hố đã chuẩn bị từ trước, bắt đầu đặt cây con vào hố.
- Lấp đất lại, nén nhẹ, cột thân cây vào cọc để cố định giúp cây con không bị đổ. sau khi trồng xong thì tưới nước cho chanh dây.
Kỹ thuật chăm sóc chanh dây sau trồng.
- Tưới nước: tưới cây thường xuyên nhưng hạn chế lượng nước để tránh ngập úng. Cần duy trì tưới 2 lần/ngày, vào mùa khô, thời điểm cây đang ra hoa, đậu trái, nuôi trái, cần tăng lượng nước lên. Nên áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt xung quanh gốc để tiết kiệm nước, duy trì độ ẩm thích hợp cho cây. Vào mùa mưa, cần theo dõi thường xuyên thoát nước kịp thời để tránh ngập úng.
- Kỹ thuật bón phân cho chanh dây theo từng giai đoạn phát triển của cây
* Giai đoạn cây từ 1 – 6 tháng tuổi
- Lượng phân bón giai đoạn này cần: 430 gram đạm Ure + 750 gram super lân + 285 gram kali.
- Bón đúng lượng cần đủ: Đạm ure và kali chia làm 10 – 12 lần bón: lần đầu tiên vào 20 ngày sau khi trồng. Các lần tiếp theo, mỗi lần cách nhau 15 ngày. Giai đoạn nuôi cây, sau khi tỉa tán cần bón nhiều đạm hơn, giai đoạn nuôi quả cần bón nhiều kali, giảm đạm tránh tình trạng lá tốt nhưng không sai trái. Phân lân chia đều làm 2 lần bón: lần 1 bón 60 ngày sau khi trồng, lần 2 bón sau 150 ngày trồng.
Giai đoạn cây chanh dây từ 7 tháng tuổi trở lên:
- Lượng phân bón cho 1 cây/năm: 1 kg đạm Ure + 1,5 kg phân lân + 1,6 kg kali.
- Cách bón: Đạm và kali chia làm 20 lần bón/năm. Cứ 15 ngày bón 1 lần xung quanh gốc. Giai đoạn nuôi cây, thì như gia đoạn đầu mà bón riêng phân lân chi thành 3 lần bón là được.
Sử dụng bạt trải diệt cỏ để phủ bên trên bề mặt khu vườn có tác dụng chống cỏ dại, chống hiện tượng sói mòn đất, giữ được chất dinh dưỡng tiết kiệm lượng nước tưới tiêu và hạn chế sử dụng thuốc diệt cỏ.
Kỹ thuật tỉa cành, tạo tánh cho giàn chanh dây.
Cây chanh dây sinh trưởng và phát triển nhanh, nên việc bà con tỉa tán cây để tăng diện tích cây tiếp xúc với ánh sáng là điều cần thiết giúp thân cây phát triển cân đối, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh, thúc cây ra nhiều hoa và trái, năng suất cao.Vị trí cắt tỉa cành cần tuân thủ nguyên tắc: cắt các chỗ phân cành chính từ 10 – 15 cm. Sử dụng kéo cắt cành. Cắt lần lượt từ trong tán ra bên ngoài, cắt cành lớn trước rồi đến cành nhỏ. cần dọn dẹp sạch khu vườn sau khi cắt tỉa, tránh để ủ mầm bệnh.Tiến hành tạo tán cho cây khoảng 1m: Bấm bớt lá ở gốc. Khi cây leo lên giàn từ 20 – 40 cm thì để ra 5 – 6 cành cấp 1, cho tỏa đều sang các hướng trên giàn. Tiếp tục bấm ngọn để cành cho tán cấp 2. ở tán cấp 2, để tư 4 – 5 cành tỏa đều ra các hướng. Tiến hành vào thời gian đầu mới trồng cho đến khi cành của chanh leo đã phủ kín giàn.Khi cây kín giàn, tiếp tục tạo tầng bằng cách kéo nhanh xuống dưới. Tạo nhiều tầng cho cây nhằm mục đích tăng diện tích giàn, tăng năng suất đậu quả
Một số bệnh phổ biến trên chanh dây.
- Bệnh đốm nâu: Có thể sử dụng một số thuốc Amistar 250SC, Daconil 500 SC..
- Bệnh xám: Sử dụng các thuốc Carbenvil 50SC, Norshield 86.2WP, …
- Bệnh thối hạch: Sử dụng thuốc hóa học Iprodione, Trichoderma spp để phun theo liều lượng chỉ định.
- Bệnh thối rễ: Có thể sử dụng Thuốc gốc đồng, Fosetyl aluminium,… để phun cho cây khi phát hiện bệnh.
- Bệnh héo rũ vi khuẩn: Canh tác đất, cắt tỉa cành kết hợp dùng thuốc Copper hydroxide, Copper Oxychloride +Kasugamycin, Copper Oxychloride 50% + Metalaxyl 8%,Ningnanmycin phun xịt khi cây chớm bệnh.
- Bệnh xoăn lá: Loại bỏ cành bị bệnh. Sử dụng thuốc trừ sâu nhóm Monocrotophos như: Apadrin 50SL, Magic 50SL, Nuvacron 40 SCW/DD, 50 SCW/DD, Thunder 515DD theo liều lượng được khuyến cáo.
Ngoài ra còn có một số loại côn trùng có hại thường xuất hiện trên cây chanh dây mà Lợi Dân đã được có một bài rất chi tiết, bà con nên đọc bài 9 loại sâu dại thường thấy trên chanh dây mà bạn cần biết.Để ngăn chặn và tiêu diệt sâu hại và bệnh làm ảnh hưởng tới năng suất của chanh dây bà con nên áp dụng phương pháp trồng chanh dây trong lưới chắn côn trùng, vừa đảm bảo ngăn chặn được các loại côn trùng mà vừa tăng chất lượng và năng suất của chanh dây.
Đôi nét về Sản phẩm Lợi Dân:
Lợi Lợi Dân là một trong những doanh nghiệp tiên phong hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất và cung ứng các sản phẩm phụ trợ nông nghiệp, đặc biệt là các sản phẩm phụ trợ lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao như:
- Lưới chắn côn trùng, lưới UV, lưới may
- Lưới bao che trái cây (Táo, Mận, Chanh Dây …)
- Lưới che nắng (liên doanh, nhập khẩu)
- Bạt trải diệt cỏ (màu đen, màu bạc)
- Chậu nhựa trồng cây (chậu mềm, chậu cứng, chậu lan …)
- Khay nhựa 12 lỗ, 15 lỗ
- Dây treo trái cây, Dây giăng giàn
- Các sản phẩm phụ trợ khác (Ghim, Kẹp, Sàn nhựa, Giấy bẫy …)
Mọi chi tiết Liên hệ: Hotline 028 7108 1616 hoặc Fanpage Sản Phẩm Lợi Dân
Nguồn tư liệu tham khảo
Chanh dây – https://vi.wikipedia.org/
Giá chanh dây đang trên đà bật tăng – https://baodaklak.vn/
Giá trị dinh dưỡng của chanh dây – https://www.health.com/