Bạn có biết, nhiệt độ bề mặt tại các thành phố lớn ở Việt Nam có thể vượt ngưỡng 40°C vào mùa hè, khiến môi trường sản xuất – sinh hoạt – xây dựng rơi vào tình trạng quá tải nhiệt? Giữa thực trạng đó, một trong những “vũ khí mềm” đang âm thầm tạo ra cuộc cách mạng trong kiểm soát ánh sáng và nhiệt độ chính là lưới che nắng.
Nhưng lưới che nắng không chỉ đơn thuần là một tấm lưới vải phủ trên mái hiên hay giàn cây. Chúng là một giải pháp công nghệ, tích hợp các yếu tố vật liệu polymer, khả năng phản xạ tia UV, và cấu trúc che phủ vi mô để giải quyết bài toán tối ưu vi khí hậu – từ nông trại tới công trường.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá các ứng dụng chính của lưới che nắng, dựa trên kinh nghiệm thực tiễn, dẫn chứng kỹ thuật và đánh giá từ người dùng trong nhiều ngành nghề – nhằm xây dựng một hệ sinh thái nội dung chuyên sâu phục vụ nhu cầu tìm hiểu thêm những thông tin quan trọng về lưới che nắng của bà con nông dân trên khắp mọi miền đất nước.
Nội Dung Bài Viết
Công dụng của lưới che nắng trong nông nghiệp
Vấn đề cần giải quyết
Trong các mô hình nông nghiệp đô thị, nhà lưới, hoặc sản xuất rau an toàn, ánh nắng trực tiếp là “con dao hai lưỡi”. Thiếu nắng – cây không quang hợp. Dư nắng – cây cháy lá, bốc hơi nước, giảm năng suất.
Đây chính là lúc lưới che nắng thể hiện vai trò:
“Lưới là lớp màng điều tiết ánh sáng thông minh – không loại bỏ ánh sáng hoàn toàn, mà lọc bức xạ có hại và duy trì độ sáng phù hợp cho cây quang hợp.”
Các ứng dụng điển hình
Nhà màng – nhà lưới: sử dụng lưới 50% – 70% để giảm nhiệt độ từ 3–6°C, giữ độ ẩm đất.
Vườn hoa lan – cây cảnh: sử dụng lưới trắng hoặc xanh với độ che 70% để tăng màu lá, hạn chế sốc nhiệt.
Khu ươm giống, vườn rau: dùng lưới đen 70–80% giúp cây con phát triển ổn định.
Vậy trong thực tế, lưới che nắng được sử dụng trong nông nghiệp như thế nào?
Tại huyện Đức Trọng (Lâm Đồng), Bà con trồng các loại rau hữu cơ đã thay thế mái che HPDE bằng lưới che năng 60%, giúp:
Nhiệt độ vườn giảm trung bình 5.2°C vào buổi trưa
Tỷ lệ cây bị sốc nhiệt giảm từ 27% xuống còn 4%
Tăng năng suất thu hoạch mùa hè lên 18.6%
Xem thêm: Chống hạn bằng lưới che nắng
Che mát cho vườn rau:
Ánh sáng là điều kiện tiên quyết để thực vật nói chung và rau nói riêng có thể thúc đẩy quá trình quang hợp. Tuy nhiên với mỗi loại cây, thì cần mức độ nắng khác nhau, có loại cần thời gian chiếu sáng dài (6-8 tiếng) với cường độ cao hoặc loại rau ưa bóng râm, thời gian chiếu sáng ngắn (4-6 tiếng) những loại cây này cần được che nắng bên trên, hoặc trồng dưới bóng râm của cây khác.
Có thể bạn quan tâm: Vai trò của ánh sáng đối với cây trồng
Đối với các loại rau ưa sáng (rau muống, rau dền, rau mùng tơi, bầu bí….) yêu cầu lượng ánh sáng mạnh và liên tục thì việc che nắng với chúng không cần thiết
Còn với các loại rau ưa bóng râm (các loại cải, xà lách…) nếu không được che chắn ánh nắng đầy đủ cây dễ dàng bị héo rũ, sinh trưởng kém. Các loại rau này cần được tưới nước đều đặn để hạn chế sự mất nước, đặc biệt vào những ngày hanh khô.
Lưới che nắng thường dùng cho vườn rau là loại lưới che nắng 60% không quá thưa để rau chịu nóng cũng không quá dày để ngăn cản quá trình quang hợp.
Che nắng cho vườn hoa, vườn lan
Lan là một trong những loại cây trồng yêu cầu kỹ thuật rất cao. Mỗi loại lại có đặc điểm yêu cầu riêng về ánh sáng.
- Nhóm lan chịu nắng: cần ánh sáng nhiều từ 80 – 100% ánh nắng. Điển hình của các loại lan này là Vanda lá hình trụ…
- Nhóm lan cần ánh sáng trung bình: cần ánh sáng ở mức độ vừa phải khoảng từ 50 -80 % ánh sáng trực tiếp (sử dụng lưới che nắng 40-50%). Điển hình của các loại lan này là Mokara, Dendro và catlaya.
- Nhóm lan sống trong bóng râm: Các loại này thường cần ánh sáng chỉ từ 30-40% (sử dụng lưới che nắng 60 – 70%). Điển hình là các loai thuộc chi Lan Hồ Điệp và chi Lan Hài
- nhóm hoa kiểng lá: Các loại cây kiểng lá nếu đặt ở ngoài nắng lá sẽ có màu héo úa. và thường sử dụng lưới che nắng 70%
Che mát, chắn bụi bẩn cho ao tôm, cá, ốc…
Các loại thủy, hải sản cũng cần được che chắn nắng ao ốc – trên thực tế ốc là loại dễ sống, cần che nắng nếu ao của bạn dùng bèo cái để làm thức ăn cho ốc
Trong mô hình nuôi tôm công nghệ cao, vật phẩm không thể thiếu đó chính là lưới che nắng. Lưới che năng có tác dụng che chắn bụi cũng như điều hòa nhiệt độ cho ao tôm, giúp tôm có thể sinh trưởng một cách ổn định cũng như phòng chống các bệnh liên quan đến ánh sáng và nhiệt độ.
2. Lưới Che Nắng Trong Xây Dựng – Giải Pháp Cho Công Trình Ngoài Trời
Bạn có từng thấy các công trình cao tầng phủ kín lớp lưới màu xanh, cam hoặc xám? Đó không chỉ là để “ngăn bụi bay lung tung” – mà còn là chiến lược che chắn bảo vệ con người, thiết bị và môi trường.
Tác dụng cụ thể trong công trường:
Giảm chói sáng, bảo vệ mắt cho công nhân làm việc trên cao
Giảm nhiệt bề mặt vật liệu, hạn chế hiện tượng trương nở bê tông
Ngăn gió mạnh, tránh rơi vật liệu từ trên cao
Tạo rào chắn an toàn tại khu vực cấm vào
Chỉ số kỹ thuật thường dùng
Lưới màu xanh rêu – Xanh dương, độ che phủ từ 70% – 80%
Kích thước cuộn: 2m x 100m hoặc 3m x 50m
Có thể tái sử dụng 2–3 lần tùy cường độ công trình
Công dụng của lưới che nắng trong đời sống
Trong đời sống bạn có thể bắt gặp lưới che nắng ở rất nhiều nơi. Và đặc điểm chung của chúng là có độ che mát 70%. Những nơi bạn thường thấy đó là:
- Bãi giữ xe: thông thường các bãi giữ xe có không gian rất rộng (có thể trong tầng hầm hoặc ngoài trời). Trong trường hợp bãi giữ xe ngoài trời, ánh nắng sẽ làm nóng các mái xe ô tô và yên xe máy. Liệu bạn có thích để xe mình trong khu vực râm mát? Khách hàng của bạn cũng vậy.
- Sân bóng đá: Sân bóng đá cũng là một trong những nơi sử dụng lưới che nắng. Chẳng ai muốn đá bóng dưới trời nắng chang chang cả.
- Sân vườn:
Sân vườn là khu vực “chuyển tiếp” giữa không gian sống và thiên nhiên. Lưới che nắng tại đây không chỉ đóng vai trò điều tiết ánh sáng, mà còn góp phần định hình thẩm mỹ cảnh quan, giảm thiểu chi phí năng lượng cho các không gian ngoài trời.
Lưới che nắng cho sân vườn Tác dụng và ứng dụng cụ thể
Tạo bóng râm cho khu vực trồng cây leo, bonsai hoặc hoa lan
Bảo vệ sân thượng – ban công hướng Tây khỏi ánh nắng gay gắt
Che mát khu vực thư giãn ngoài trời: bàn trà, võng treo, tiểu cảnh
Kỹ thuật triển khai
Chọn loại lưới phù hợp: Thường dùng lưới đen 60–70%, hoặc lưới trắng sữa nếu ưu tiên thẩm mỹ.
Xác định hướng nắng: Triển khai tại hướng Tây hoặc Tây Nam – nơi có cường độ nắng cao nhất.
Kết hợp hệ khung treo cố định hoặc di động: Sử dụng khung sắt mạ kẽm, hoặc dây căng inox chống rỉ.
“Một sân thượng được che bằng lưới đúng kỹ thuật có thể giảm tới 8–10°C trong những ngày nắng đỉnh điểm, giúp cây phát triển tốt và không gian sinh hoạt trở nên dễ chịu.” – Báo Kiến Trúc Việt Nam
- Mái hiên, ban công nhà phố: Các chung cư, căn hộ nhà phố là một trong những nơi nắng nhiều và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nhất: có nhiều cách để chống nắng cho mái hiên nhà, bạn có thể dùng rèm, dùng chướng, hoặc tối ưu chi phí hơn là Lưới che nắng.
Tổng kết
Lưới che nắng là một loại sản phẩm phụ trợ (vật tư nông nghiệp) rất phổ biến, đặc biệt là những khu vực có mùa nắng nóng và khô hanh như các tỉnh Miền Nam, Nam Trung Bộ & Tây Nguyên.
Tôi đã từng gặp khách hàng là chủ của vườn hoa Lan trị giá tầm 5 tỷ chuyên trồng Mokara, để xuất khẩu và phục vụ cho du lịch. Cũng nhờ có mối quan hệ từ trước nên tôi mới có cơ hội gặp được chủ vườn, cầm trên tay một mẫu sản phẩm Lưới Lan của công ty dêt tại Việt Nam (mục đích là giảm chi phí cho nhà vườn nhưng vẫn đảm bảo thời gian sử dụng) và một mẫu Lưới Che nắng Thái Lan nhập khẩu, chưa kịp “chào hàng” thì chị chủ Vườn đã thốt: “Không nói nhiều, Em đưa Lưới Lan Thái Lan nhập khẩu cho Chị, nếu có thì ngày mai giao hàng luôn ”.
Đó! Vườn lan trị giá tiền tỷ nên việc có bỏ thêm chi phí cho sản phẩm chất lượng cũng không thành vấn đề. Cầm trên tay đơn hàng vừa vui vì mang lại doanh số cho công ty vừa “chạnh buồn” vì sản phẩm của Thái dù gì vẫn tốt hơn. Vì thế tùy từng “Loại Nắng” mà cần tìm lưới Che cho phù hợp!
